جزئیات اجرایی بام سبز
امروزه یکی از نوین ترین رویکرده ها در صنعت ساختمان، بام سبز می باشد که در مفاهیم توسعه پایدار نیز تاثیر بسزایی دارد. این رویکرد موجب ارتقا کیفیت و توسعه پایدار شهری و همچنین افزایش سرانه فضای سبز در شهر می شود.
بام سبز یا روف‌گاردن، یک روش پایدار و بسیار جذاب برای بهبود کیفیت هوای شهر و فضای سبز در مناطق شهری است. این روش، شامل احداث فضای سبز بر روی سقف ساختمان‌ها است. در ادامه، به برخی از جزئیات اجرایی بام سبز اشاره می‌کنیم:
- طراحی بام سبز: برای شروع، باید طرحی برای بام سبز تهیه شود که شامل جزئیاتی از نوع گیاهان، سیستم آبیاری، پوشش زیرین و غیره باشد.
- بررسی وضعیت بام: قبل از شروع کار باید وضعیت بام بررسی شود. باید از وزن مجاز و ضخامت لایه های بام اطمینان حاصل شود و مطمئن شوید که بام به اندازه کافی قوی است تا وزن گیاهان را تحمل کند.
- نصب سیستم آبیاری: در بام سبز باید یک سیستم آبیاری مناسب نصب شود تا به گیاهان آب بدهیم. باید اطمینان حاصل شود که این سیستم به درستی نصب شده و قابلیت تنظیم آبدهی در دسترس باشد.
- نصب لایه های محافظ: پوشش زیرین و لایه های محافظ مانند لایه های عایق حرارتی و رطوبتی باید نصب شوند تا بام را در مقابل نفوذ آب و رطوبت حفاظت کنند.
- نصب لایه های روی بام: برای نصب لایه های روی بام از مواد مانند پوشش های پلاستیکی یا ممبران ها استفاده می شود.
- کاشت گیاهان: بعد از نصب لایه های محافظ و روی بام، می توان گیاهان را کاشت. برای انتخاب گیاهان باید به عواملی مانند محیط زیست بام، شدت نور و… توجه گردد.
با توجه به سبک های مختلف بام سبز در سراسر جهان، روش های متعدد جهت اجرای بام سبز وجود دارد:
۱- روش گسترده اجرای بام سبز (Extensive Roof)
۲- روش متمرکز اجرای بام سبز (Intensive Roof)
۳- روش پرتابل،مدولار- پلانترباکس بام سبز (Portable)
بام سبز گسترده (Extensive Roof)
عمدتا عمق لایه کاشت آنهاست. بام سبز گسترده دارای لایه کاشتی بین 5 تا 15 سانتیمتر می باشد و دارای حداقل تاسیسات است به همین سبب نگهداری آسان بوده و در نهایت هزینه کمتری جهت نگهداری در نظر گرفته می شود. گیاهانی همچون گل های وحشی، سدوم، خزه و سایر گیاهانی که پوشاننده هستند به عنوان طرح کاشت مناسب برای این بام ها در نظر گرفته می شوند. این نوع بام ها عموما کاربردی نیستند و صرفا جهت منافع زیست محیطی اجرا میی شوند.
بام سبز فشرده (Intensive Roof)
این نوع بام ها دارای عمق کاشت بیشتری هستند و انواع درخت و درختچه ها را می توان در طرح کاشت این نوع بام ها در نظر گرفت. لایه کاشت در این نوع بام ها بین 20 الی 60 سانتی متر متغیر است. در این نوع بام ها به دلیل نگهداری، آبیاری و غیره هزینه بیشتری را باید جهت اجر در نظر گرفت. همچنین باید بار مرده حاصل از اجرای بام سبز را نیز در طراحی و محاسبات سازه ای ساختمان در نظر گرفت.
بام سبز پرتابل- مدولار (Portable)
یکی از بهترین و نوین ترین روش های اجرای بام سبز، روش پرتابل- مدولار می باشد. در این روش از مدل های پیش ساخته استفاده می شود. باتوجه به تنوع اقلام به عنوان بستر کاشت، آبنما، تجهیزات جانبی و غیره می توان با بودجه کارفرمای محترم بام سبز را اجرا کرد. از طرفی به دلیل عدم اتصال به کف بام دیگر نگرانی در مورد آسیب به ایزوگام بام وجو ندارد.
همچنین اگر در محاسبات سازه ای ساختمان بار روف گاردن لحاظ نشده باشد به دلیل آنکه هیچونه اتصالی به کف بام ایجاد نمی شود این بار به عنوان بار زنده محسوب میشود. از دیگر مزایای اجرای بام سبز با این روش اینست که بدون نیاز به زیرساخت و پیشبینی های خاص، قابلیت اجرا روی هر نوع بام و تراسی را دارد.
اجزای اصلی بام سبز
اجزای اصلی بام سبز، لایه‌هایی هستند که ساختار پایه بام سبز را با تامین اهداف زیر تشکیل می‌دهند:
- توانایی حمل بار وارد شده از طرف خاک و گیاهان
- عایق‌بندی در برابر نشت آب و بخار آب، نفوذ ریشه گیاهان
- ذخیره‌سازی رطوبت جهت استفاده گیاهان در مواقع کم بارش
- فراهم آوردن بستری شبیه به خاک برای نگهداری و رشد گیاهان
- حفظ یک پوشش گیاهی پایدار در تناسب با اقلیم منطقه
- فراهم آوردن مزایای اقلیمی، زیست محیطی و اجتماعی
- حفاظت لایه‌های زیرین سقف در برابر اشعه ماورا بنفش و نوسانات دما
