بام سبز چیست؟(بروز رسانی 2018)

بام سبز چیست؟(بروز رسانی 2018)

بام سبز به بامی گفته می‌شود که کل یا بخشی از آن با پوشش گیاهی پوشانده شده باشد . پوشش گیاهی معمولاً روی یک پایه ضدآب اجرا می شود. بام سبز به بام هایی گفته نمی‌شود که فقط با رنگ سبز نقاشی شده باشند بام سبز ها ممکن است لایه های اضافی دیگری از جمله محافظه ریشه و یا سیستم‌های آبیاری داشته باشند . در صورتی که گیاهان از قبل داخل گلدان کاشته شده و روی پشت بام قرار بگیرند جزء بام سبز واقعی محسوب نمی شوند.

پروژه بام سبز بانک تجارتی ایران و اروپا ۱۳۹۶

آبنماهای که روی پشت بام قرار می‌گیرند نیز به نوعی بام سبز هستند که برای هدایت آب های خاکستری مفیدند . آب خاکستری همه فاضلاب تولید شده در خانه های مسکونی به جز فاضلاب سرویس های بهداشتی را شامل می شود . فاضلاب‌ها حاصل از شستشوی لباس، سینک ظرفشویی و دوش حمام همگی در دسته آب خاکستری قرار می گیرند . این آب ها معمولاً دور ریخته می شوند اما قابلیت این را دارند که برای اهداف دیگری مورد استفاده قرار بگیرند .

عبارت بام سبز همچنین به باغ بام ها و اکو-بام ها اطلاق می شود. . این تنها قسمت کوچکی از فواید بام سبز است از جمله عایق بندی ساختمان ایجاد زیست محیط جدید برای جانوران و همچنین پایین آوردن دمای شهرها و به علاوه ی این ها کم کردن اثر جزیره گرمایی.

در کل دو نوع بام سبز وجود دارد بام سبز متمرکز و بام سبز گسترده .بام سبز متمرکز ضخامت بیشتری دارد و همچنین به ما تنوع پوشش گیاهی بهتری می دهد ولی وزن بالاتر است و به نگهداری بیشتری نیاز دارد . این نوع بام طوری طراحی می‌شود که قابل دسترسی باشد . نوع دیگر بام سبز بام سبز گسترده نام دارد این نوع بام سبز ضخامت لایه پوشش گیاهی کمتری دارد و معمولاً برای اهداف زیبایی شناختی طراحی می‌شود در حالی که برای محیط زیست هم سودمند است.

بام سبز ها همینطور برای اهداف جدید کاربرد دارند به طور مثال  “cool roof” ها که در آن بام سبز را به همراه سلول های فتوولتاییک اجرا می کنند .مدول های فتوولتائیک به مجموعه ای از پنل های خورشیدی متصل به هم گفته می شود .هدف اصلی سلول های خورشیدی این است که انرژی خورشید را به الکتریسیته تبدیل می کنند.

مزایای زیست محیطی بام های سبز

امروزه رشد جمعیت سرعت بسیار بالایی دارد خیلی از شهرها در حال جمعیت پذیری بسیار سریع هستند . به خاطر ساخت و ساز های فراوان افزایش تعداد ساختمان های بتنی باعث شده که سطح پوششی فضاهای سبز شهرها افت قابل توجهی داشته باشد . که این مهم پیامدهای زیادی از جمله ایجاد پدیده جزیره گرمایی در فضاهای شهری شده است و این مسئله باعث بالا رفتن دمای شهرها می‌شود . در نتیجه این مسئله مصرف انرژی نیز در این مناطق بالا میرود . گیاهان و فضای سبز نقش بسیار حیاتی در به دام انداختن آلودگی هوا ایفا می کنند . گیاهان همچنین در پروسه فتوسنتز شان کربن دی اکسید هوا را به خود جذب می کنند . در پروسه رشد شهری تعداد بسیار زیادی از درختان قطع می‌شوند که باعث می‌شود کیفیت هوا به طرز قابل توجهی افت کنند و مقدار کربن دی اکسید کربن زیادتر شده و مقدار اکسیژن هوا کمتر شود . در صورتی که فردا شرایط فاضلاب‌ها و شرایط شهرداری باشد که این آبها جذب نشوند سیل رخ می دهد. بام های سبز در جذب آب های سطحی و جلوگیری از سیل نیز کمک شایانی می کنند.

دلیل اصلی به وجود آمدن جزیره گرمایی در مناطق شهری جذب و بازتاب انرژی گرمایشی خورشید است که به ساختمان های بتنی می‌تابد که در نتیجه آن دما در مناطق شهری بالاتر از مناطق روستایی می رود .زیاد شدن دمای مناطق شهری به معنی این است که کار بیشتری توسط سیستم های خنک کننده ساختمان باید انجام شود و در نتیجه انرژی بیشتری توسط خنک کننده ها مصرف می شود .

و از طرفی هوای گرم خروجی از خنک کننده ها را نیز باید در نظر گرفت که به پدیده جزیره گرمایی اضافه می‌شود . از نظر علمی ثابت شده که بامهای سبز در پایین آوردن دمای سطح ساختمانها و دمای شهر تاثیر بسزایی دارند . از همینجا مشخص می‌شود که یکی از دلایلی که بامهای سبز باعث کاهش دما می‌شوند پوشاندن سطح بام های بتنی است و دلایل دیگر جذب رطوبت در فرآیند تبخیر آب از خاک آنهاست .

بالا بردن کیفیت هوا

پوشش سبز در بام کیفیت هوا را با به دام انداختن آلاینده ها توسط گیاهان بالا می برد . پشت بام ها به علت دمای بالاتری که نسبت به کل ساختمان دارند آلاینده‌ها را آسان تر از سطح خیابان‌ها جذب می کنند .بام سبز ها اثر بخشی دمای خود را در اختلاف دمای مشاهده شده بین خیابان ها و بام های پوشیده شده با فضای سبز اثبات می‌کنند . بام های سبز در کاهش مه وغبار نیز موثرند.دود بسیار به دمای بالا حساس است و هر چقدر که دما بالاتر باشد دود و غبار نیز بیشتر خواهند بود . پوشش گیاهی بام های سبز در طول پروسه فتوسنتز کربن دی اکسید را جذب کرده و اکسیژن را به اتمسفر برمی‌گردانند به علاوه کیفیت هوا را نیز بالا می‌برند .

بالا بردن کیفیت آب

بام های سبز در امر تصفیه آب نیز موثر هستند به این شکل که فلزات سنگین و مواد مغذی در آب باران را به خود جذب می‌کنند این امر برای فضاهای شهری بسیار مفید است .

جمع آوری آبهای سطحی

بام های سبز اکثر آبهای سطحی را به خاطر لایه هایی که دارند به هنگام بارش به خود جذب می کنند و باعث می شوند که میزان آب های سطحی به طرز قابل توجهی کاهش یابند و از بروز سیل جلوگیری شود .

ذخیره انرژی

وقتی سطح بام ها مقدار زیادی از انرژی خورشید را به خود جذب می کنند پدیده جزیره گرمایی شهری نتیجه آن است که در ادامه آن دمای مناطق شهری به طرز قابل توجهی بالا می رود . و در نتیجه مصرف انرژی خنک کننده ها نیز زیادتر می شود . بام سبز ها کمک می کنند که انرژی خورشید به جای برخورد به سطح بام، جذب شو  که در نتیجه مقدار انرژی مورد نیاز برای مصرف در خنک کننده ها نیز پایین می آید و از نظر اقتصادی نیز به نفع مشتری عمل می‌کند . بام های سبز همچنین در حفظ و نگهداری انرژی گرمایی داخل ساختمان در زمستان کمک می کنند چون مانند یک لایه عایق عمل می کند .

فضای سبز

فضاهای سبز بسیار برای مردم در فضای زندگی در فضای کار مفید هستند . این فضاها در محافظت از تنوع زیست محیطی موثر هستند به این شکل که با تلطیف فضا محیط مناسب تری برای انسانها و حتی جانداران پدید می آورند .و همچنین به سلامت روانی و فیزیکی انسان ها کمک می کنند . بام های سبز ارزش فضاهای سبز را با ایجاد دسترسی آسان به آن زیاد می کنند . بام های سبز از نظر بصری بسیار خوشایند هستند برخی از انواع بام های سبز می توانند صرفا جهت لذت بردن ساکنین طراحی شوند .

صرفه اقتصادی

اگر ۵۰ درصد از بام ها در توکیو سبز شوند یک مطالعه نشان می دهد که دمای هوای شهر می تواند بین ۰.۸۴_۰.۱۱ درجه   کاهش پیدا کند.معنی آن این است که ۱.۶ میلیون دلار در روز می توان پول پس انداز کرد  .

در کتاب (Kuhn(p6نشان داده شده که توسط بام سبز می توان ۱۵ درصد ذخیره انرژی سالیانه داشت . مقدار انرژی مصرفی برای خنک کردن ساختمان می‌توانند توسط بامهای سبز تا ۸۰ درصد پایین‌تر بیاید . که در سرمایه‌گذاری‌های کلان اثر بسیار ملموس تری دارد . تاثیر بام های سبز به قدری است که می تواند حتی جایگزین عایق بندی گرمایشی سقف شود .

بالا بردن طول عمر مفید بام ها

با ارجاع به کتابDowey  بام های سبز با جلوگیری از تماس مستقیم بام با رطوبت باران و اشعه ماورای بنفش مخرب ، طول عمر بام را طولانی می کنند . بیشتر آبی که به طور معمول با سطح بام برخورد می کنند و باعث ایجاد نم و زنگ زدگی در متریال سقف می شوند بطور کامل توسط گیاهان جذب می شود و یا از برخورد آن به سطح بام توسط لایه ژئوممبران جلوگیری به عمل می آید .

نگهداری از لایه بام توسط بام سبز باعث طولانی تر شدن عمر بام تا ۴ برابر عمر معمول آن می شود . همچنین می‌توان گفت بام های سبز نقش بسیار مهمی در هدایت ترافیک انسانی و زدودن خاک  و غبار  بازی می کنند . این به این معنی است که بام ها از دسترس انسان نیز دور مانده و آسیب کمتری می بینند .

معایب بام های سبز

عایق کاری صحیح بام از اکثر مواردی که بر بام سبز ممکن است باعث ایجاد ناخوشایندی شود جلوگیری می کند . بعضی از انواع بام های سبز به نسبت به زیرساخت‌های قوی تری نیاز دارند . برخی از ساختمان های موجود نمی توانند برخی از انواع بام های سبز را تحمل کنند . به این علت که تحمل وزن آنها به علاوه گیاهان و خاک مرطوب برای شان دشوار است . بسته به نوع بام سبز می توانند هزینه نگهداری آنها بالا باشد . برخی از انواع بام های سبز به خصوص نوع متمرکز آنها نیاز به عایق بندی و ضد آب سازی قوی تر هستند . نصب لایه های عایق بندی و لایه ضد ریشه می توانند گاهی هزینه‌بر باشد پوشش گیاهی سقف ها نیاز بیشتری به کوتاهی دارد که می‌توانند برای مشتری هزینه قابل توجهی داشته باشد .

نتیجه گیری

بام های سبز برای انسان بسیار فایده رسان هستند. نه تنها از نظر زیست محیطی بلکه حتی از بعد اقتصادی .مزایا ی بام های سبز قطعا بسیار بیشتر از معایب آنهاست . نقش بام سبز روی زندگی انسان ها بسیار پررنگ است . تغییراتی که پایین آوردن دمای جزیره گرمایی مدیریت آب های سطحی و پایین آوردن آلودگی آب و هوا و ایجاد کردن زیست محیط جدید برای جانداران قسمتی از مزایای بام های سبز هستند . همینطور اثبات شده که بام های سبز عمر بام ها را بالا میبرند و هزینه‌ها را کاهش می دهند. با در نظر گرفتن مزایای فراوان بام های سبز هزینه کردن برای ایجاد آنها روی ساختمان ها بسیار منطقی و معقول به نظر می رسد.

Reference:

• Dowdey, Sarah. What is a Green Roof? , 2009. Retrieved on November 27, 2009 from 

• Kuhn, Monica. Roof Gardening, 1996. Retrieved on November 27, 2009 from

• Little, John. Green roof training, 2009. Retrieved on November 27, 2009 from