مشخصات: گیاه رونده، خزان کننده به بلندی ۳۰ متر است. برگها دارای ۱۱ برگچه بوده، گلهای معطر آن به رنگ بنفش کمرنگ در خوشههای طویل و آویخته ظاهر شده و بر روی دیوار و پرگولا هدایت میشود. نکته ی جالب در مورد گلیسین این است که سالی دوبار گل می دهد. گل دهی اولش در اواسط بهار و گل دهی دومش در اواسط تابستان است.
نیازها
– نور: مکان آفتابی یا کمی سایه
– آب: به رطوبت متوسط و منظم نیاز دارد . خشکی را به خوبی تحمل می کند و به رطوبت فراوان حساس است.
– خاک: به خاک های لومی با زهکش مناسب نیاز دارد و خاک های سنگین را نمی پسندد. به خاک های گچی و آهکی حساس است و PH5/5 تا ۵/۶ ( کمی اسیدی) بهترین حالت برای این گیاه است. ضخامت خاک مورد نیاز برای این گیاه ۲۵ تا ۳۰ سانتی متر می باشد.
– دما: گلیسین از گیاهان مناطق معتدله محسوب می شود و در محدوده دمایی ۴ تا ۳۵ درجه رشد می کند اما حداقل دمای قابل تحمل آن ۱۵- درجه سانتیگراد است. نوسانات دمایی در بهار سبب ریختن گل ها می شود.
ازدیاد: از طریق کاشت بذر در پائیز یا بهار، پیوند در زمستان و خوابانیدن در پائیز امکانپذیر است.
آفات و بیماریها: گاهی اوقات بیماری لکه برگی به این گیاه حمله می کند. قارچ های عسلی و حشرات مکنده ای چون شته ها و شپشک ها نیز به این گیاه آسیب می رسانند.
تغذیه: این گیاه به خاک کاملاً غنی از مواد آلی و معدنی نیاز دارد. کود دهی قبل از زمان گلدهی برای پدیدار شدن گل های زیبا ضروری است. در بهار و تابستان (در هر دو موعد گل دهی) کوددهی انجام می شود. در مورد نسبت کوددهی NPK آن اطلاعاتی در دست نیست اما کود سوپر فسفات به میزان ۶۸ گرم و سولفات پتاسیم به میزان ۴۸ گرم در هر متر مربع خاک به این گیاه داده می شود تا گلدهی تحریک شود و گل های زیبایی پدیدار شوند.
هرس: به خاطر کنترل رشد زیاد و به منظور تولید گل بیشتر، هرس سالیانه انجام می گیرد. در هر سال، دو نوبت هرس بایستی انجام شود:
۱- هرس پائیزه ۲- هرس زمستانه
هرس پائیزه در مهر ماه صورت می گیرد. در این هرس شاخه های سال جاری تا ۳۰ سانتی متری شاخه اصلی قطع می شوند و بایستی۴ تا ۶ برگ روی هر شاخه باقی گذاشته شود. هرس زمستانه در اواخر زمستان (بهمن ماه یا اسفند ماه) صورت می گیرد. در این هرس شاخه های جانبی را قطع می کنند به طوری که باقیمانده ی شاخه دارای ۲ تا ۳ جوانه باشد. این جوانه ها تبدیل به گل خواهند شد.
گل ها در این درختچه در شاخه های سال قبل پدیدار می شوند و در طی هرس کردن نباید شاخه ها را کاملاً قطع نماییم. بلکه بایستی ۲ تا ۳ جوانه باقی بگذاریم.
پیچ امین الدوله
گیاهان بام سبز – پیچ امین الدوله
مشخصات: از گیاهان متداول و قدیمی در ایران است که در بیشتر منازل قدیمی برای پوشش آلاچیق، چپر و داربست های چوبی از آن استفاده می کردند. همیشه سبز بوده و می تواند تا ارتفاع ۱۰ متر در کنار درختان و یا دیوار بالا رود. این پیچ دارای گل هایی بسیار معطر است که در هنگام باز شدن به رنگ سفید است و کم کم متمایل به رنگ زرد می شود و دارای طعم شیرینی در انتهای گل می باشد. از اواسط اردیبهشت ماه تا اواخر مهرماه دارای گل می باشد.
نیازها:
– نور: نیاز مبرم به آفتاب و محل های آفتاب رو دارد اما در محیط های نیمه سایه نیز مشکل خاصی ایجاد نمی کند.
– آب: آب فراوان و منظم از احتیاجات اولیه رویش این گیاه می باشد.
– خاک: خاک غنی قلیایی سبک و با زهکش خوب. ضخامت خاک برای رشد آن ۲۵ سانتی متر است.
– دما: در محدوده دمایی ۴ تا ۳۵ درجه رشد می کند اما حداقل دمای قابل تحمل آن ۱۵- درجه سانتیگراد است.
ازدیاد: بهار زمان مناسبی برای ازدیاد پیچ امین الدوله است. همچنین از طریق کاشت بذر در تابستان یا بهار قابل تکثیر است.
آفات و بیماریها: آفتی که برای این گیاه بسیار خطرناک است شته می باشد که در اثر کثیفی بیش از حد ریشه ایجاد می شود. برای کنترل شته ها باید از اسپری ضد شته استفاده نمود و یا اینکه آن را طوری قرار داد که ریشه هایش در سایه و شاخه هایش در معرض آفتاب باشد.
تغذیه: نیاز به تغذیه خاصی ندارد اما کوددهی بهاره آن می تواند به رشد بهتر گیاه و گلدهی آن کمک کند.
هرس: احتیاج به هرس مفصل ندارد اما باید هر چند وقت یکبار هرس کوچکی روی شاخه های آن انجام پذیرد تا زمانی که محل خود را پوشیده و سرسبز نگه دارد. هرس این گیاه باید زمانی صورت گیرد که گلهای آن از بین رفته باشد. هرس عرضی آن باعث می گردد که رشد طولی بیشتر شود.
پیچ اناری
گیاهان بام سبز-پیچ اناری
مشخصات: گیاهی است رونده و همیشه سبز با گلهای لوله ای نارنجی – قرمز و براق که از تابستان شکفته می شوند و تا اواخر مهر ادامه می یابند. معمولا در کنار پرچین ها و آلاچیق ها کاشته شده و در پاییز دارای رنگ جذابی می شود.
نیازها:
– نور: مکان آفتابی همراه با نور کامل خورشید
– آب: آبیاری متوسط و مرتب . نسبت به کمبود آب مقاوم بوده و اصولا با هر شرایطی قابل تطبیق است.
– خاک: خاک قلیایی همراه با مقداری کود دامی برای این گیاه مناسب است. ضخامت خاک آن ۲۵ سانتی متر است.
– دما: کاملا مقاوم به سرما می باشد و تا ۱۵- درجه سانتی گراد را تحمل می کند.
ازدیاد: کاشت بذر در پاییز و بهار و قلمه در تابستان
آفات و بیماریها: آفت و بیماری خاصی ندارد.
تغذیه: گیاهی کم توقع بوده و احتیاج چندانی به کوددهی ندارد.
هرس: هرس چندانی احتیاج ندارد. میتواند به صورت عرضی هرس شود.
کلماتیس
گیاهان بام سبز-کلماتیس
مشخصات: کلماتیس بوته ای بالارونده است که با دم برگهایش خود را به ساقه و شاخه های گیاهان چوبی می چسباند و تا ارتفاع ۶ تا ۸ متر میتواند رشد کند. محل تلاقی ساقه ها بحالت گوشه دار و ساقه ها دارای پوسته ای به ضخامت 3-1 میلی متر که بصورت نوار طولی کنده می شوند پوشیده شده است.
گلهای متمایل به سفید رنگ کلماتیس ۲سانتی متر عرض داشته و در ماههای خرداد و تیر شکوفا می شوند. میوه فندقه آن در ماههای شهریور و آبان میرسند و دارای نوکهایی با ریشکهای پر مانند میباشد.
نیازها:
– نور: مکان آفتابی یا نیم سایه
– آب: آبیاری متوسط و منظم. در برابر خشکی خاک و کم آبی طولانی دوام نمی آورد.
– خاک: خاک لومی – ماسه ای غنی و تا حدودی قلیایی با زهکش خوب. ضخامت خاک برای آن 25-20 سانتی متر است.
– دما: کلماتیسها می توانند گرمای هوا را تا حد زیادی تحمل نمایند. حداقل دمای قابل تحمل آن ۵- درجه سانتیگراد میباشد.
ازدیاد: از طریق تهیه قلمه نیمه رسیده یا خوابانیدن در اوایل تابستان و کاشت بذر در پائیز امکانپذیر است.
آفات و بیماریها: آفت و بیماری خاصی ندارد.
تغذیه: پس از گذشت چند سال استفاده از مواد غذایی کمکی (مانند کود NPK) برای داشتن گیاهانی سالم، قوی و زیباتر ضرورت می یابد.
هرس: در اواخر زمستان هرس گردد.
عشقه – پاپیتال
گیاهان بام سبز-عشقه-پاپیتال
مشخصات: پاپیتال گیاهی بالارونده و همیشه سبز است که به دلیل داشتن ریشه های هوایی توانایی اتصال به سطوح را دارد و در صورت در دسترس بودن تکیه گاه همانند درختان، دیوار و … می تواند تا 30-20 متر رشد کند. همچنین به عنوان گیاهی کف پوش می توان از آن استفاده کرد. برخی از ارقام این گیاه برگهای ابلق دارند و در پهنه برگهایشان رگه هایی از رنگهای سفید و کرم به همراه رگه های متفاوتی از سبز مشاهده می شود.
نیازها:
– نور: مکانهای پر نور را ترجیح می دهد اما مکانهای سایه را نیز تحمل می کند. ارقام دارای برگ ابلق به نور بیشتری احتیاج دارند. اما به طور کلی نسبت به شرایط محیطی دارای قدرت سازگاری بالایی بوده و در حرارت بالا و پایین و روشنایی کم و زیاد می تواند رشد کند.
– آب: در فصول گرم ۲ بار در هفته و در فصول سرد هفته ای یکبار. اگر چه خاک مرطوب را ترجیح می دهد اما تا حدودی به خشکی نیز مقاوم است و بهترین رنگ برگ در شرایط آبیاری مناسب ظهور می کند. با افزایش گرما باید گیاه را روزانه غبارپاشی کرد. باید به این نکته توجه داشت که خشکی بیش از حد باعث کندی رشد و آبیاری زیاد سبب زردی برگها و ریزش آنها می گردد.
– خاک: تقریبا در انواع خاک رشد می کند اما باید زهکش مناسب را برای آن فراهم کرد. بدین منظور می توان از خاک برگ و پیت ماس و یا شن در ترکیب مخلوط بستر کاشت استفاده کرد. ضخامت خاک برای آن 15- 10 سانتی متر می باشد.
– دما: نسبت به کاهش دما مقاوم بوده و اغلب ارقام آن تا ۱۰- درجه سانتی گراد را تحمل می کند.
ازدیاد: در تمامی فصول سال می توان نسبت به تکثیر پاپیتال از طریق تهیه قلمه سبز اقدام نمود، اما بهترین زمان قلمه گیری از اواخر مرداد تا اواخر مهر می باشد. بهترین زمان انتقال آنها به زمین اصلی نیز از پاییز تا بهار است.
آفات و بیماریها: از آفات این گیاه لکه های نقره ای روی برگها می باشد که در نتیجه فعالیت حشره آفت است.. برای مقابله با آن باید هر دو هفته یکبار با حشره کش گیاه را سمپاشی نمایید.
اگر هم برگها و ساقه زرد شده و از شبکه های تار مانند پوشانده شوند مربوط به کنه تار عنکبوتی است که می تواند منجر به قهوه ای شدن، چروکیده شدن و در نهایت خشکیدن برگهای آن شوند. برای مقابله با آن باید هر دو هفته یکبار با سم کنه کش سمپاشی صورت گیرد. غبارپاشی در دفع این آفت موثر است. همچنین گیاه پاپیتال به کنه قرمز که باعث آسیب به گیاه می شود حساس بوده و بنابراین نباید در محیط گرم و خشک قرار گیرد.
تغذیه: از اردیبهشت تا مهرماه، هر ۲ هفته یکبار به صورت ۳ گرم در لیتر محلول کودهای مخصوص گیاهان زینتی.
هرس: این گیاه به هرس خاصی نیاز ندارد اما در گیاه جوان، شاخه ها و ساقه هایی را که ضعیف به نظر می رسند حذف می شوند تا رویشهای قویتری رشد کنند. پس از تثبیت گیاه نیز هر از چند گاهی آن را سر شاخه زنی می کنند تا رشد آن کنترل شود. اما هیچگاه حذف شاخه ها و ساقه ها را تا محل ساقه های مسن تر از ۴ تا ۵ سال انجام ندهید زیرا ساقه های با این سن، بسیار کند تجدید حیات می نمایند.
در مورد انواع ابلق نیز به محض ظهور شاخه های سبز یکدست آنها را حذف نمایید چرا که این شاخه های سبز مقاوم تر هستند و اگر حذف نگردند، غالب شده و به تدریج شاخه های ابلق بر روی گیاه دیده نمی شوند. در مناطقی که احتمال نشستن گرد و غبار بر روی شاخه و برگ این گیاه وجود دارد نیز هر چند وقت یکبار گیاه را سرشاخه زنی نمایید.
موچسب
گیاهان بام سبز-موچسب
مشخصات: گیاهی است بالارونده و خزان پذیر که دارای برگهایی شبیه به برگهای انگور می باشد. برگهای آن فوق العاده زینتی بوده به گونه ای که ابتدا به رنگ قرمز، سپس سبز تند گردیده و دوباره در پاییز قرمز می شوند. این پیچ بیشتر برای تزیین دیوارهای بلند، داربستها، ستونها و تنه درختان کهنسال ساقه بلند بکار می روند.
نیازها:
– نور: محیط های نیمه آفتابی را ترجیح می دهد. معمولا باید آن را از معرض تابش مستقیم اشعه آفتاب دور نگه داشت.
– آب: درفصول گرم دو بار در هفته و در فصول سرد یکبار. باید از آبیاری زیاد از اندازه پرهیز نمود. بهتر است سطح خاک گلدان در فاصله بین دو آبیاری خشک شود. هفته ای دو بار غبارپاشی در طول سال لازم به نظر می رسد.
– خاک: خاک باغچه با کمپوست. ضخامت خاک باید 15-10 سانتی متر باشد.
– دما: جزو گیاهان مقاوم محسوب شده و نوسان دمایی زیادی (چند درجه زیر صفر) را تحمل می کند.
ازدیاد: گرفتن قلمه های ساقه در بهار یا تابستان
آفات و بیماریها: از آفات این گیاه برگهای جدید بد شکل و چسبناکی هستند که حشرات سبز رنگ بر روی آنهاست. برای مقابله با آن باید هر دو هفته یکبار با سم حشره کش نفوذی سمپاشی نمود.
ظهور زخم های پنبه ای شکل سفیدرنگ روی برگها و ساقه که حشره آفت عامل آن است و باید با سم حشره کش نفوذی هر دو هفته یکبار سمپاشی نمود. برگها زرد و سطح زیرین آنها مملو از تار عنکبوت میشود. عامل این نارسایی کنه قرمز ریز است و با سم کنه کش هر دو هفته یکبار طبق دستور باید سمپاشی نمود.
تغذیه: در فصول رشد (بهار و تابستان) هر دو هفته یکبار با کودهای شیمیایی مخصوص گیاهان زینتی.
هرس: هرس خاصی نیاز ندارد.
درختچه های خزان پذیر
یاس زرد
گیاهان بام سبز-یاس زرد
مشخصات: درختچه ای است بوته ای شکل، خزان کننده دارای گل های زرد و زیباست. هرس پس از گل دادن انجام می شود و گلها اسفند تا فروردین ماه ظاهر می شود. شاخ و برگ آن در پاییز ارغوانی رنگ می شوند.
نیازها:
– نور: نور کامل آفتاب تا سایه نسبی
– آب: آبیاری گیاه باید به صورت متوسط و منظم صورت گیرد و از پاشیدن آب بر روی برگهای آن خودداری شود.
– خاک: خاک مرطوب، عمیق و دارای زهکشی خوب. ضخامت خاک برای کاشت آن ۳۰ سانتی متر است.
– دما: می تواند نوسان دمایی بین ۱۵ تا ۱۵- درجه سانتی گراد را تحمل نماید.
ازدیاد: در تابستان و پاییز با قلمه تکثیر می شود. در پاییز از روش خوابانیدن نیز استفاده می شود. پاجوش ها نیز در پاییز باید حذف شوند.
آفات و بیماریها: هیچ گونه آفت یا بیماری خاصی ندارد اما باید توجه داشت که تمامی قسمتهای این گیاه سمی هستند و نباید مورد استفاده قرار گیرند.
تغذیه: کوددهی خاصی احتیاج ندارند.
هرس: پس از پایان گل دهی باید شاخه های پیر این بوته ها را هرس کرد تا شاخه های جوان جانشین آنها شده در فصل خود گل بارتر شوند. ولی این کار بایستی با ملایمت انجام شود تا آنکه یکباره تمام شاخه های پیر را هرس کنند زیرا موجب افزایش شاخه هایی می شود که در سال بعد گل نخواهند داد و فقط مواد غذایی را مصرف می کنند.
اسپیره
گیاهان بام سبز-اپسیره
مشخصات: درختچه ای است سریع الرشد، کوچک و خزان پذیر که گل های آن از اواسط بهار تا اوایل تابستان ظاهر می شود. کاربرد آن به صورت چند بوته ای و یا تک بوته در فضاهای کوچک و حاشیه هاست. برخی از گونه های آن در اوایل فروردین و برخی دیگر از تیرماه تا شهریور ماه گل می دهد.
نیازها:
– نور: در محل های آفتابی و نیمه سایه و محفوظ از بادهای شدید رشد مناسبی دارد.
– آب: آبیاری منظم
– خاک: در اکثر خاک ها رشد می کند اما اگر خاک زهکشی شده همراه با مواد آلی باشد نتیجه بهتری دارد. ضخامت خاک برای کاشت آن ۳۰ سانتی متر است.
– دما: تا دامنه دمایی ۱۵- درجه سانتی گراد را می تواند تحمل کند.
ازدیاد: ازدیاد این گیاه توسط تقسیم بوته یا جدا کردن پاجوشهاست. در برخی از گونه ها و واریته ها از قلمه و بذر استفاده می شود.
آفات و بیماریها: آفت و بیماری خاصی ندارد.
تغذیه: کوددهی خاصی نیاز ندارد.
هرس: نیاز به هرس نوک شاخه پس از گل دهی دارد و نیز برای رشد بهتر در سالهای آتی شاخه های مسن تر را می توان حذف کرد.
گل یخ
گیاهان بام سبز-گل یخ
مشخصات: گل یخ گونه ای از درختچه های خزان پذیر و سریع الرشد است که گلهای زرد رنگ آن در فصل زمستان که شاخه ها فاقد برگند ظاهر شده و بسیار معطرند. فصل گل از اواسط آذرماه شروع شده و تا اسفند به طول می انجامد. گل یخ رایحه ای بسیار مطبوع دارد که فضای اطراف خود را کاملا عطرآگین می کند.
نیازها:
– نور: نیاز به محل آفتابی دارد.
– آب: آبیاری منظم
– خاک: خاک ایده آل آن خاک لوم و یا شنی با زهکشی خوب است هرچند در هر خاکی که دارای زهکشی خوب باشد رشد می کند و با خاک های گچی نیز سازگار است. ضخامت خاک برای کاشت آن ۳۰ سانتی متر است.
– دما: از آنجایی که گلهای معطر آن در فصل زمستان ظاهر می شوند برای رشد مناسب نیاز به سرمای زمستان دارد.
هرس فرم دهی آن بعد از پایان گل دهی در فروردین ماه، انجام می گیرد.
ازدیاد: پاجوش آن را می توان قبل از ظهور گل یعنی در اواسط آبان ماه که هنوز درخت بیدار نشده است از آن جدا کرده و کاشت. اما مطمئن ترین طریقه ازدیاد آن گرفتن قلمه پس از خزان برگها یعنی در ماه آذر و اوائل دی ماه می باشد.
آفات و بیماریها: آفت و بیماری خاصی ندارد اما آبیاری منظم، کودپاشی برگها و ساقه از عوارض آفات و بیماریها جلوگیری می کند. همچنین کم آبی و عوامل فیزیولوژیکی خاک باعث ظهور لکه های قهوه ای روی برگها و یا زردی برگها می شود.
تغذیه: کوددهی خاصی نیاز ندارد.
هرس: این درختچه معمولا به هرس زیاد احتیاج ندارد مگر آنکه ساقه ها بیش از حد پیر شده باشند و یا ظاهر گیاه شلوغ و نامتناسب باشد. برای هرس و فرم دادن می توان از فروردین ماه ساقه های زیادی و پیر را تا چند سانتی متری ریشه کوتاه کرد.
دم موشی
گیاهان بام سبز-دم موشی
مشخصات: درختچهای خزان شونده به بلندی و گستردگی ۵ متر، دارای برگهای سرنیزهای و کشیده به رنگ سبز تیره که گلهای بنفش رنگ و معطر آن به صورت گلآذین خوشهای متراکم از اواسط تابستان تا پائیز ظاهر میشوند.
نیازها:
– نور: مکان آفتابی یا نیم سایه
– آب: آبیاری متوسط
– خاک: خاک آهکی یا ماسه ای مرطوب و غنی و خوب زهکشی شده به ضخامت ۳۰ سانتی متر
– دما: دمای مطبوع برای این گیاه ۱۱ درجه می باشد و تا دمای ۱۵- درجه سانتی گراد تحمل سرما را دارد.
ازدیاد: از طریق قلمه چوب سخت در پاییز امکان پذیر است.
آفات و بیماریها: بیماری خاصی این گیاه را تهدید نمی کند. فقط تا جایی که امکان دارد در معرض یخ زدگی قرار نگیرد.
تغذیه: کوددهی خاصی نیاز ندارد.
هرس: هرس خاصی احتیاج ندارد.
ختمی درختی
گیاهان بام سبز-ختمی درختی
مشخصات: درختچه ای است کوچک و خزان دار به ارتفاع 4-3 متر با تاج نامنظم و اغلب شکل پذیر که گل های تابستانی مقاوم و نسبتا پرگل آن برای مدت طولانی در تابستان گل دارند. در اغلب نقاط ایران میتوان آن را کاشت. رنگ گل های آن به رنگ بنفش، سفید، صورتی و ارغوانی است.
نیازها:
– نور: به مکان کاملا آفتابی نیاز دارد.
– آب: این گیاه در تابستان هر روز و در زمستان به آبیاری سه روز یکبار احتیاج دارد.
– خاک: از نظر خاک ، لومی به ضخامت ۳۰ سانتی متر مناسب است.
– دما: دمایی بین ۵- تا ۳۵ درجه سانتی گراد را می پسندد.
ازدیاد: تکثیر آن از طریق قلمه چوب سبز می باشد.
آفات و بیماریها: آفت و بیماری خاصی ندارد.
تغذیه: نیاز به کوددهی خاصی ندارد.
هرس: هرس احتیاج ندارد.
افرای سرخ
گیاهان بام سبز-افرای سرخ
مشخصات: درختچه ای است پهن برگ، خزان کننده، کند رشد و کوچک که ارتفاع آن معمولا 10-6 متر است. برگ ها سبز و قرمز بوده و در پاییز به رنگ قرمز، زرد یا لیمویی در می آیند. سیستم ریشه ای آن نیز سطحی است.
نیازها:
– نور: محل کاشت آن نیز بهتر است سایه تا نیم سایه باشد چون باید از تابش نور مستقیم خورشید که موجب سوختگی برگ های آن می شود، دور باشد. باد و سایه های تاریک هم برگهای گیاه را پژمرده می کند به طور کلی محافظت از باد، خشکی و تاریکی از قوانین مهم محل نگه داری این درخت زیبا است.
– آب: آبیاری منظم. افرا همزمان از خشک شدن خاک و کم آبی و باتلاقی شدن خاک به علت مسدود بودن یا کار نکردن سوراخ زهکش در رنج است، آب فشانی هوایی منظم را فراموش نکنید.
– خاک: خاک اسیدی را ترجیح می دهد. از شروع رشد جوانه ها تا اواخر تابستان دوبار باید مواد اسیدزا به خاک اضافه گردد. ضخامت خاک باید ۶۰ سانتی متر باشد. چون نسبت به خشکی مقاوم نیست از مالچ در اطراف آن می توان استفاده کرد.
– دما: نسبت به سرما و وزش باد شدید حساس است و از این رو باید در مناطق محفوظ کاشته شود.
ازدیاد: به صورت بذر، خوابانیدن شاخه و پیوند است.
آفات و بیماریها: آفت و بیماری خاصی ندارد.
تغذیه: فرمول مواد غذایی در این گیاه نباید دارای ازت باشد. مواد اسیدزا در خاک دوبار در سال توصیه می گردد. هنگام تغذیه از شروع رشد جوانه ها تا اواخر تابستان است.
هرس: به جهت محافظت از سرمازدگی بهتر است که هرس پاییزه انجام نگیرد.
اقاقیا
گیاهان بام سبز-اقاقیا
مشخصات: درختی است خزان کننده دارای برگ های متناوب و گل های خوشه ای بسیار خوشبو می باشند. ریشه های آن گسترده با عمق متوسط و دارای گره های تثبیت کننده نیتروژن بوده و بسیار تهاجمی هستند.
نیازها:
– نور: انطباق پذیر بوده اما تابش مستقیم نور آفتاب را ترجیح می دهد.
– آب: آبیاری منظم به شرطی که خاک خوب زهکشی شده باشد و غرقابی نشود.
– خاک: انطباق پذیر بوده و خاک لومی عمیق با زهکش خوب را ترجیح می دهد. خاک های ضعیف و تا حدی قلیایی یا شنی و خشکسالی را تحمل کرده ولی نسبت به کمبود آهن حساس است و پژمرده می شود. ضخامت خاک برای کاشت آن ۶۰ سانتی متر است.
– دما: گرما، سرما و شرایط کویری را تحمل می کند. تابش مستقیم آفتاب، دود و گرد و خاک را تحمل می کند. حداقل دمای قابل تحمل آن ۱۵- درجه سانتی گراد است.
ازدیاد: بوسیله بذر، پیوند، پاجوش و قلمه ریشه تکثیر می شود.
آفات و بیماریها: یکی از آفات مهم این درخت چوبخوار است که در فروردین، اردیبهشت و یا خرداد با سموم روغنی سمپاشی کرده، سه هفته پس از اولین نوبت، این کار را تکرار نمایید. از دیگر آفات شته می باشد که در صورت نیاز با لیندین و یا مالاتیون سم پاشی کنید و برگ های آلوده را معدوم نمایید.
تغذیه: کوددهی خاصی نیاز ندارد.
هرس: هرس شدید را تحمل می کند. درخت را در جوانی هرس کنید تا فرم دلخواه را پیدا کند سپس سالانه برای شکل دادن هرس نمایید. هرس در زمان خزان گیاه انجام می شود و بیشتر روی شاخه های درهم رفته، بیمار و… صورت می گیرد.
کریا
گیاهان بام سبز-کریا
مشخصات: گلها به رنگ زرد، پرپر با برگهائی به رنگ سبز چمنی و معمولاً در فروردین و اردیبهشت ماه شکوفا میشوند. در برخی از واریتهها که گل پرپر دارند برگها ابلق میباشند. از نظر تزئینات در سطوح کوچک و بزرگ به صورت تک درختچهای یا تودهای و همچنین به عنوان دیواره سبز کشت میشوند.
نیازها:
– نور: این گیاه در محلهای نیمه سایه به خوبی رشد و نمو میکند و در آفتاب شدید گلهای آن زود پژمرده میگردند.
– آب: آبیاری منظم.
– خاک: از نظر خاک ، لومی به ضخامت ۳۰ سانتی متر مناسب است.
– دما: نوسان دمایی زیادی را نمی تواند تحمل کند.
ازدیاد: ازدیاد آن توسط جدا کردن پاجوشها، تقسیم بوته، قلمه خشبی یا برگدار انجام میگیرد.
آفات و بیماریها: آفت و بیماری خاصی ندارد.
تغذیه: کود دهی خاصی ندارد.
هرس: این درختچه معمولا به هرس زیاد احتیاج ندارد مگر آنکه ساقه ها بیش از حد پیر شده باشند و یا ظاهر گیاه شلوغ و نامتناسب باشد. که در این صورت در فروردین ماه بر روی آن هرس انجام می گیرد.
درختچه های همیشه سبز
پیروکانتا
درخت های همیشه سبز بام سبز-پیروکانتا
مشخصات: پیروکانتا، درختچه ای همیشه سبز با حداکثر ارتفاع حدود ۴ متر می باشد. گل های سفید رنگ آن در اواخر بهار، ظاهر می شوند. میوه ها شبیه به زالزالک اما بسیار کوچکتر از آن و به رنگ های قرمز، زرد و نارنجی هستند و از اوائل پاییز تا چند ماه پس از آن بر روی شاخه ها خودنمایی می نمایند. به باد تحمل نشان داده و از این جهت بیشتر به عنوان پرچین و حایل پرورش داده می شود.
نیازها:
– نور: پیروکانتا برای رشد کامل و متراکم نیاز به آفتاب کامل دارد.
– آب: آبیاری آن باید به طور منظم هر ۲ تا ۳ هفته به صورت سنگین انجام شود.
– خاک: تقریبا در همه خاکها خوب رشد می کند اما خاک خوب زهکشی شده غنی شده با کود آلی را ترجیح می دهد. ضخامت خاک برای کاشت آن ۳۰ سانتی متر است.
– دما: در برابر دما مقاوم بوده و تا حداقل ۱۵- درجه سانتی گراد را می تواند تحمل کند.
ازدیاد: از طریق قلمه در اوایل تابستان می باشد.
آفات و بیماریها: مشکل خاصی از نظر آفت و بیماری ندارد.
تغذیه: کوددهی ضروری نیست اما در بهار می توان کود یا غذای کامل گیاهی را در زمین به کار برد.
هرس: هر شاخه ضروری نیست اما به صورت کلی این درختچه هرس پذیر است و در هر موقع از سال با هرس می توان آن را به اشکال مختلف درآورد و به عنوان پرچین نیز کاربرد دارد.
مشخصات: درختچه ای است تیغدار به طول ۱ تا ۵ متر. چوب آن به رنگ قرمز، قهوه ای یا زرد است. انتهای بهار و ابتدای تابستان فصل شکوفه دادن آن است. غنچه های زرد رنگ زرشک در فصل پاییز رنگ قرمز گیلاسی به خود می گیرند. این گیاه به منظور ایجاد پرچین و یا به عنوان تک بوته زینتی کاشته می شود.
نیازها:
– نور: این گیاهان ترجیح می دهند در مکان آفتابی باشند.
– آب: دوره آبیاری زرشک به طور معمول 12-10 روز بوده و این زمان بسته به نوع خاک و شرایط آب و هوایی تغییر می یابد.
– خاک: خاک مناسب برای این گیاه خاک آهکی سبک و یا لومی می باشد. ضخامت خاک برای کاشت آن ۳۰ سانتی متر است.
– دما: در مقابل سرما نیز مقاوم بوده و دمای هوا تا ۱۵- درجه را تحمل می کنند. نوسان دمایی قابل تحمل آن بین ۳۵ تا ۱۵- درجه سانتی گراد است.
ازدیاد: به صورت قلمه زدن صورت می گیرد. جدا نمودن پاجوشها نیز از گیاه مادر، از بهمن ماه تا فروردین صورت می گیرد. پاجوشهای جدا شده باید سریعا در خاک مرطوب کشت شوند.
آفات و بیماریها: مشکل خاصی از لحاظ آفت و بیماری ندارد.
تغذیه: کوددهی ضروری نیست اما در بهار می توان کود یا غذای کامل گیاهی را در زمین به کار برد.
هرس: هرس کردن این گیاه معمولا در ماه های آبان تا بهمن انجام می شود و بیشتر شامل پیراستن شاخه های خشک گیاه می باشد.
شمشاد
درخت های همیشه سبز بام سبز-شمشاد
مشخصات: برگ های نقطه دار، براق و تیره شمشاد اصلی ترین چهره این گیاه است. هر دو نوع این گیاه، برگ نعنایی و ژاپنی می توانند تا ارتفاع زیاد رشد کنند ولی غالبا آنها به صورت پرچین یا قیچی خورده در حاشیه باغچه ها یا جدا کننده فضاهای مختلف دیده می شوند. شمشادها گیاهانی پایا و پر دوام اما کند رشدند. شمشاد نعنایی تیره و پر نقطه، اما ژاپنی سبز براق و ملایم و گردتر است. گلهای شمشاد بسیار کوچک و اندکی معطرند.
نیازها:
– نور: اغلب مناطق معتدل را ترجیح می دهد اما برای در آمدن به شکل متراکم و انبوه، به آفتاب کامل نیاز دارد.
– آب: بهترین رشد و سرسبزی را وقتی خواهند داشت که در ماه های گرم آب کافی به آنها برسد. آبیاری شمشاد باید بطور منظم انجام شود و خاک گیاه بهتر است قبل از آبیاری مجدد مرطوب باشد.
– خاک: شمشادها بیشتر خاکها را تحمل می کنند اما بهترین رشد را در خاکی دارند که زهکشی آن محتوی مقداری مواد آلی بوده و کوددهی مناسبی داشته باشد. ضخامت خاک برای رشد آن حدود ۳۰ سانتی متر است.
– دما: حداقل دمای قابل تحمل برای آن صفر درجه سانتی گراد است.
ازدیاد: از طریق کاشت بذر قابل تکثیر است. اما بهترین روش تکثیر آنها کاشت قلمه های نیمه خشبی است که در هر موقع از ماه های اواخر بهار یا پاییز گرفته می شود.
آفات و بیماریها: شمشادها به بیماری ها به خصوص سفیدک سطحی بسیار حساسند که به محض مشاهده بیماری و یا آثار پریدگی رنگ در برگ ها، سرشاخه و یا شاخه بیمار را سریعاً تا جائی که به نظر می رسد بیمار است قطع نمایید.
لازم به ذکر است آبپاشی با فشار روی برگها تا حد زیادی در کنترل این بیماری تاثیر دارد. همچنین برای انجام مبارزه شیمیایی می توان بوته های آلوده را با گوگرد و تابل و یا الوزال 4-3 در هزار و یا کاراتان به نسبت یک در هزار همراه با یک در هزار مویان سمپاشی نمود. سمپاشی باید به محض مشاهده اولین علائم و در اردیبهشت ماه صورت پذیرد و به فاصله 15-10 روز مجددا تکرار شود.
از مهمترین آفات شمشاد می توان به سپردار شمشاد اشاره کرد. حمله این آفت باعث بی رنگ شدن برگها و ضعیف شدن بوته های آلوده و در صورت طغیان و عدم مبارزه به موقع، باعث مرگ گیاه می شود. مبارزه شیمیایی با آن در صورت بالا بودن جمعیت، در اوایل تابستان و نیز اوایل پاییز علیه پوره های در حال حرکت (قبل از تثبیت روی گیاه برای تغذیه) و با استفاده از یکی از انواع سموم فسفره نفوذی مانند دیازینون و اتیون به همراه روغن تابستانه یک در هزار انجام می شود.
تغذیه: میتوان به میزان ۵ گرم در لیتر، هر دو هفته یکبار، از اردیبهشت تا شهریور به این گیاه کود داد.
هرس: شمشادها معمولاً هر مقدار و هر نوع هرسی را تحمل می کنند اما بدون هرس نیز بوته ها زیبا و متراکم هستند. شکل و اندازه نهائی برای هرس بستگی به نوع شمشاد دارد. در بوته های جوان، هنگام انتقال به محل اصلی باید ریشه را نیز هرس نمود. پس از کاشت، بوته را تا سه سال مرتباً هرس کرد تا متراکم گردد.
شمشادهایی را که به منظور استفاده از پرچین و با اشکال هندسی و مجسمه ای کاشته می شوند می بایستی مرتباً هرس نمود. قبل از پیدایش شاخه های جدید در بهار با استفاده از قیچی هرس، شاخه های تولید شده در اواخر تابستان قبل را هرس کرده، شاخه های جدید بعد از آن که شروع به محکم شدن کردند، قطع می کنند.
برای ایجاد شکل بوتهای باید مداوم با هرس پنسمان (چیدن نوک شاخهها) جوانههای جانبی را تحریک و شاخههای متراکم تولید کرد. در فرمهای پرچینی نیز میبایست با توجه به فرم پرچین و به نسبت میزان رشد، آن را در یک یا چند نوبت هرس نمود.
گاهی به دلیل بیماری سفیدک، قسمتهای داخلی را با هرس بازتر کرد به طوری که از تجمع رطوبت در قسمتهای داخلی تاج جلوگیری و نفوذ هوا به مرکز بوته بیشتر شود.
در آب و هوای معتدل، پرچین و اشکال مجسمه ای را در اواخر پائیز باید هرس نمود تا در زمستان شکل جالب توجه و جمع و جور داشته باشند. معمولاً توصیه می شود که در هرس های پرچینی قسمت پائین بزرگتر یا مساوی قسمت بالا باشد تا قسمت بالا روی قسمت پائین سایه اندازی نداشته باشد.
شیرخشت
درخت های همیشه سبز بام سبز-شیر خشت
مشخصات: درخت یا درختچه نیمه همیشه سبز به بلندی و گستردگی ۶ متر است دارای شاخههای کمانی شکل و برگهای سبز تیره بوده و گلهای سفید رنگ آن در تابستان ظاهر شده و بهدنبال آن میوههای کروی شفاف قرمز رنگ تولید میگردند.
نیازها:
– نور: به مکان آفتابی احتیاج دارد.
– آب: آبیاری آن باید به طور منظم هر ۲ تا ۳ هفته به صورت سنگین انجام شود.
– خاک: خاک نسبتاً غنی و مرطوب با زهکش خوب نیاز دارد. ضخامت خاک برای کاشت آن ۳۰ سانتی متر است.
– دما: حداقل دمای قابل تحمل آن ۱۵- درجه سانتیگراد میباشد.
ازدیاد: از طریق کاشت بذر به محض رسیدن در شاسی سرد و تهیه قلمه ریشه نیمه رسیده در اواخر تابستان امکانپذیر است.
آفات و بیماریها: آفت و بیماری خاصی ندارد.
تغذیه: کوددهی ضروری نیست اما در بهار می توان کود یا غذای کامل گیاهی را در زمین به کار برد.
هرس: هر شاخه ضروری نیست اما به صورت کلی این درختچه هرس پذیر است و در هر موقع از سال با هرس می توان آن را به اشکال مختلف درآورد و به عنوان پرچین نیز کاربرد دارد.